Có một điều đặc biệt, mứt Đà Lạt được sản xuất và bán quanh năm không nhất thiết phải đến tết mới có như những nơi khác. Đó là nhờ các phố lò mứt trên đường Phù Đổng Thiên Vương, Mai Anh Đào, khu Trại Hầm, Chùa Tàu… liên tục hoạt động sản xuất và cung cấp cho hàng trăm cửa hàng ở khắp nơi trong thành phố và chợ Đà Lạt. Mứt Đà Lạt hiện nay cũng có trên 30 loại khác nhau với đủ trạng thái sấy khô, sấy dẻo, dòn, chua, cay… phục vụ từng khẩu vị của du khách.

Khu đặc sản Chợ Đà Lạt là nơi bán nhiều loại mứt nhất. Bước vào đây, bạn như lạc vào “mê cung” của xứ sở các loại mứt. Từng loại mứt được trưng bày bắt mắt, màu sắc sặc sỡ tỏa hương thơm dịu dịu khó ai cưỡng nổi. Từ màu xanh non của trái đào sữa, màu vàng như mật của mứt khoai lang, màu đỏ tươi của mứt hoa hồng… tất cả đã đánh thức vị giác và kích thích con mắt tò mò của du khách. Thử nếm một miếng mứt hồng dẻo (hay còn gọi là hồng sấy khô), bạn sẽ từ từ cảm nhận được vị ngọt thanh nơi đầu lưỡi, chất dẻo dai của trái hồng Đà Lạt nổi tiếng đã được sấy kỹ ở nhiệt độ cao nhưng vị của nó thì vẫn được giữ nguyên.

Mứt hồng có thể được xem là loại mứt cao cấp nhất trong các dòng mứt đặc sản của Đà Lạt. Cách làm loại mứt này cũng lắm công phu, nguyên liệu để làm mứt là những trái hồng chín đỏ, thơm lừng được chọn lựa kỹ càng. Sau khi gọt sạch lớp vỏ ngoài, trái hồng được đưa vào lò sấy với nhiệt độ cao trong một thời gian nhất định. Mứt hồng thành phẩm có vị ngọt như đường, mùi thơm dịu và dai dai. Theo kinh nghiệm của nhà vườn, ngon nhất vẫn là loại mứt được làm từ trái hồng trứng (trái nhỏ, nhìn tựa như quả trứng gà) vì có vị ngọt thơm, khác hẳn các loại hồng khác.

Nghề làm mứt ở Đà Lạt đã có từ lâu nhưng mãi đến thập niên 50, 60 của thế kỷ trước mới bắt đầu phát triển mạnh. Nguyên liệu làm mứt không dừng lại ở các loại cây trái địa phương nữa mà mở rộng ra tất cả các loại cây trái khác. Nhắc đến mứt Đà Lạt cũng phải kể đến mứt khoai lang dẻo, khoai lang sâm vàng ươm bóng bẩy. Loại mứt này được làm từ khoai lang mật đặc sản của Đà Lạt nên có vị ngọt tự nhiên và độ dẻo rất vừa miệng. Ngoài ra còn có thể kể đến các loại mứt làm từ trái dâu (dâu tằm, dâu tây), xí muội chua cay, mứt cà chua (được làm từ loại cà chua bi của Đà Lạt), mứt đào sữa ngâm dòn… với đầy đủ hương vị để mọi du khách có thể thưởng thức và mua về làm quà.

Ngoài ra còn có thể kể đến các loại mứt làm từ trái dâu (dâu tằm, dâu tây), xí muội chua cay, mứt cà chua (được làm từ loại cà chua bi của Đà Lạt), mứt đào sữa ngâm dòn… với đầy đủ hương vị để mọi du khách có thể thưởng thức và mua về làm quà.

Mứt hoa hồng cũng là một loại mứt đặc sản chỉ có ở Đà Lạt. Mứt hoa hồng không phải làm từ bông hoa hồng, mà là làm từ quả hồng hoa (Hicus). Hồng hoa cũng có 1 cái tên khác rất lãng mạng là "Hoa vô thường", còn ở quê người ta hay gọi là cây chua. Sau khi được chế biền cánh hồng mứt giòn tan trong miệng, có vị chua thanh mang đến cảm giác lạ lẫm cho người ăn.  Ngoài mứt hoa hồng, mứt quất trần bì cũng khá hấp dẫn. Mứt được làm từ nguyên liệu là vỏ trái quất (còn gọi là tắc) nên có vị nồng nồng, cay cay, có tác dụng tốt với người bị ho, cảm sốt. Với tiết trời se lạnh của Đà Lạt, khi ăn mứt này mà uống thêm ngụm trà nóng sẽ cảm thấy rất sảng khoái.

Chưa hết, trong “menu” mứt Đà Lạt còn có các loại mứt, nước cốt trái cây như nha đam sấy, dâu sữa, nước ép mác mác, nước cốt dâu tây, dâu tằm… rất hấp dẫn. Mỗi loại mứt đều có một vị riêng, một hương thơm đặc trưng nên đã tạo cho đặc sản mứt Đà Lạt một nét riêng quyến rũ khó lẫn với nơi khác. Chính điều ấy đã đã khiến nhiều du khách khi đến Đà Lạt đều chọn mứt về làm quà biếu cho người thân, bạn bè trong gia đình như thể hiện tình cảm đậm đà, ngọt ngào khó quên.

(Nguồn: Báo Lâm Đồng)