Từ trung tâm thành phố Nha Trang, theo đường 23 tháng 10 rẽ phải qua cửa Đông, cửa Tây của Thành cổ Diên Khánh khoảng 25 km, du khách sẽ đến ngã ba Sông Cầu, trung tâm của Khánh Vĩnh. Rẽ trái thêm 14 km sẽ tới khu du lịch Yang Bay nằm giữa thung lũng trải rộng trên 570 ha.

Truyền thuyết kể rằng, ở trên dãy núi Gia Kang có rất nhiều tảng đá nhẵn và bằng phẳng như bàn cờ. Ngày xưa, nhà trời và trần gian rất gần nhau nên Ngọc Hoàng và các nàng tiên trên thượng giới thường xuống đây dạo chơi và mở tiệc dịp đầu xuân. Trong số tiên nữ có nàng tiên út thường tách ra, cải trang thành thôn nữ để đi vào bản làng và được ông bà Cau Phú nhận làm con nuôi. Thời gian thấm thoắt thoi đưa, nàng đem lòng yêu chàng trai trong bản tên là Cau Sơn. Ngọc Hoàng tức giận hoá phép biến Cau Sơn thành đá. Nàng nhất quyết ở lại để canh giữ tượng chồng, hái rau, bắt cá sống qua ngày và nuôi con khôn lớn.

Ngọc Hoàng giận hạ giới dám giữ nàng tiên út ở lại làm dâu con nên đã ra tay trừng phạt, không cho một giọt nước nào rơi xuống trần gian. Trời làm nắng hạn, tất cả sông suối, hồ ao đều khô cạn. Đang lúc hoang mang và thất vọng, bỗng nhiên có hai mẹ con nhà cóc xuất hiện, ngày ngày cóc mẹ cứ nhảy qua những cái hố mà các loài thú đào, vừa nhảy vừa kêu lên ai oán cho đến khi hơi tàn lực kiệt mà chết. Cóc con chờ mãi không thấy mẹ về cũng kêu khóc thảm thiết rồi chết theo.

Biết được chuyện này, Ngọc Hoàng vô cùng ân hận và cảm động, nước mắt chảy xuống chỗ cóc mẹ nằm tạo thành thác lớn, chỗ cóc con nằm tạo thành thác nhỏ. Nước mưa chạm vào tượng đá Cau Sơn làm chàng sống lại và đoàn tụ với mẹ con nàng tiên út. Để tưởng nhớ mẹ con nhà cóc và muôn loài, người đời đã đặt tên cho thác lớn là Yang Bay (thác trời), thác nhỏ là Yang Khang (con trời), và thác Ho Cho (thác mẹ).

Yang Bay theo cách gọi của người dân tộc Raglai có nghĩa là “Thác Trời”, bắt nguồn từ đỉnh Gia Kang với độ cao 900 m. Cuối dòng, thác chia làm hai, một dòng hoà với nguồn nước khoáng nóng có nhiệt độ cao hơn bình thường. Người ta thường ví hai dòng một nóng, một lạnh này như hai dòng sữa mẹ, tạo nên hình hài thác Yang Bay vừa hoang sơ mãnh liệt, vừa tiềm ẩn vẻ đẹp liêu trai.

Hai bên bờ suối là những phiến đá lớn nằm dưới tán lá rừng, xung quanh là cây cảnh với nhiều sắc hoa rực rỡ. Rẽ tay trái và men theo con đường dưới tán rừng khoảng mười phút, du khách sẽ lên đến đỉnh thác. Lúc đó, dòng thác trông như cô gái làm duyên lưng chừng núi, rồi đột ngột làm mình làm mẩy đổ xuống trong trò chơi cảm giác mạnh.

Một hướng dẫn viên cho biết, mỗi dốc thác lại có nhiều hồ lớn nhỏ, nước trong veo, cá bơi lội đầy dưới chân. Khách du lịch tới đây, bên cạnh việc tham quan và hòa mình cùng dòng nước mát lạnh, còn mang theo khát vọng chinh phục dòng thác. Tuy nhiên, tới nay, vẫn chưa có ai tới được điểm cuối cùng của Yang Bay, mà chỉ dừng ở đến hồ hai hoặc hồ ba...

Cũng theo anh hướng dẫn viên này, ẩm thực Yangbay cũng cực kỳ hấp dẫn, có thể làm hài lòng cả những khách hàng khó tính nhất. Ngoài các món như mối chúa tiềm thuốc bắc, ngọc linh cẩu, heo rừng nuôi quay - nướng, cơm lam, rượu cần…, khu du lịch còn có cá sấu trui thơm, nhồi củ sen, bóp thấu chuối rừng, tiềm sâm bổ lượng, tay cầm măng đắng, sốt Thái…; các món đà điểu tiềm hồ ngũ quả, đùm lá sen non, thính lá đinh lăng, đà điểu pháo, trứng đà điểu chiên…; rồi cá lóc Yangbay nướng trui, hấp, cháo, lẩu; cua đá rang me, rang muối, hấp...

Hiện, Yang Bay luôn là một trong những điểm du lịch hấp dẫn du khách mỗi khi đến với Khánh Hòa./.
Nguồn: Báo Đất Việt