Vào ngày Tết Thượng nguyên năm Ất Dậu (1285), tướng quân Trần Nhật Duật đã cắt tóc thề với thần linh, tổ tiên nguyện đem hết lòng trung thành để báo ơn vua rồi chỉ huy binh sĩ ra trận, kiên cường mưu trí ngăn cản bước tiến công và tiêu hao sinh lực địch, góp phần vào chiến thắng oanh liệt của quân dân nhà Trần năm 1287. Để bày tỏ lòng biết ơn công lao của vị anh hùng dân tộc, người dân nơi đây đã tôn thờ ông trong đền Tam Giang. 

Xuất phát từ tín ngưỡng Tam Phủ - một tín ngưỡng nguyên thủy của người Việt cổ, trong đền Tam Giang thờ các nữ thần tự nhiên như Mẫu Thoải - cai quản sông nước, Mẫu Thượng Ngàn - cai quản núi rừng, Mẫu Cửu Trùng - cai quản bầu trời. Bên cạnh đó, trong đền còn thờ  một nhân vật lịch sử huyền thoại Vũ phụ Trung dực Uy Hiển Vương - húy là Thổ Lệnh - được người dân coi như thần làng, thần sông Bạch Hạc. Tôn kính, bái vọng các vị thần linh đó, dân làng Bạch Hạc khát vọng và mong muốn có một cuộc sống an lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

Sau bao thế kỷ bị thời gian và chiến tranh bào mòn, tàn phá, đền Tam Giang đã qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo mới có được vóc dáng và kiến trúc đẹp lỗng lẫy như ngày nay. Nằm trong khuôn viên rộng hơn 1000m², ngôi đền ở vị trí đắc địa, phía trên là trời mây thoáng đãng, xung quanh là non nước bao la và phong cảnh sơn thủy hữu tình. Ngôi đền quay ra sông, nhìn theo hướng Tây Bắc thấy núi Nghĩa Lĩnh - nơi thờ các đức Quốc tổ Hùng Vương. Với lối kiến trúc kiểu chữ “đinh”, đền gồm hai tòa tiền tế và hậu cung, nhà 4 mái, đao cong, có hai tòa tiền tế và hậu cung, nội thất chạm các bộ tứ quý như “long, ly, quy, phượng”, “tùng, trúc, cúc, mai”. Các nét chạm trổ hết sức tinh tế toát lên vẻ đẹp linh thiêng, hoàn mĩ.

Trong đền Tam Giang có một chuông đồng “Thông Thánh quán chung ký” có niên đại Minh Mệnh năm thứ 11 và các bài minh chuông như Thác bản chuông “Phụng Thái Thanh Từ” niên đại Gia Long năm thứ 17, “Thông Thánh Quán” niên đại Đại Khánh thứ 8, đời vua Trần Minh Tông. Đây là nguồn tư liệu lịch sử quý giá giúp các nhà khoa học nghiên cứu, tìm hiểu nhiều mặt kinh tế, văn hóa, xã hội thời Trần. Với những giá trị lịch sử to lớn đó, cùng với di tích lịch sử chùa Đại Bi ở ngã ba Bạch Hạc, đền Tam Giang đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích Lịch sử cấp quốc gia năm 2010.