Lê Hồng Phong sinh ngày 06/9/1902 tại làng Thông Lãng, tổng Phù Lang (nay là xã Hưng Thông, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An), sinh trưởng trong một gia đình nông dân, cha là Lê Huy Quán (lúc nhỏ là Lê Huy Doãn), mẹ là Lê Thị San, cha mất khi anh mới đậu sơ học, yếu lược. Lê Hồng Phong có tư chất thông minh, học giỏi, cần cù, chịu khó và rất khéo tay, lên 10 tuổi theo học chữ Nho sau đó theo học chữ Quốc ngữ và chữ Pháp. Sống trong cảnh o ép của chế độ thực dân phong kiến, năm 1923, Lê Hồng Phong đã sớm phải bỏ học ra Thị xã Vinh làm đủ các nghề như thư ký, đi buôn, cắt tóc, làm thợ để kiếm sống giúp đỡ gia đình. Chính trong thời gian này, đồng chí có điều kiện tiếp xúc với sách báo tiến bộ và cuộc sống sinh hoạt của anh em công nhân ở vùng Vinh - Bến Thuỷ. Trực tiếp thấy được chế độ áp bức, bóc lột tàn nhẫn của thực dân Pháp, phong kiến và nỗi cực khổ cơ hàn của người dân mất nước nói chung và người lao động nói riêng. Từ thực tế cuộc sống, Đồng chí đã sớm giác ngộ đến với tư tưởng yêu nước và nhanh chóng hoà nhập vào phong trào đấu tranh công nhân Vinh - Bến Thuỷ.

Năm 1924, Lê Hồng Phong, Phạm Hồng Thái, Lê Thiết Hùng và một số thanh niên yêu nước của Hưng Nguyên lên đường xuất dương sang Thái Lan rồi Trung Quốc để hoạt động cách mạng, tìm đường cứu nước. Đồng chí được kết nạp vào tổ chức “Tâm tâm xã” rồi là thành viên của Tổng bộ Việt Nam thanh niên cách mạng, Đồng chí được Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc huấn luyện về đường cách mạng và kết nạp vào Đảng Cộng sản. Từ năm 1926 - 1932 sau khi học ở trường quân sự Hoàng Phố, đồng chí được cử đi học ở trường Không quân Liên Xô (và trở thành sỹ quan phi công đầu tiên của Việt Nam), rồi học tiếp trường Đại học Phương Đông.