Trước đây, năm 1894, khi thực dân Pháp phá thành Hà Nội, quảng trường Ba Đình chỉ là một bãi đất hoang cạnh Phủ Toàn quyền Pháp. Người Pháp đã cho xây một vườn hoa nhỏ ở khu vực này và gọi là quảng trường Tròn hay quảng trường Pugininer (tên của một linh mục người Pháp). Khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, quảng trường Tròn được đặt tên là vườn hoa Ba Đình hay quảng trường Ba Đình để tưởng nhớ cuộc khởi nghĩa chống Pháp của nghĩa quân Phạm Bành và Đinh Công Tráng ở vùng Ba Đình, huyện Nga Sơn, Thanh Hoá vào cuối thế kỷ 19.

Quảng trường Ba Đình đã được Bác Hồ chọn là nơi tổ chức lễ Tuyên bố độc lập ngày 2/9/1945. Tại đây, hàng vạn nhân dân thủ đô Hà Nội đã lắng nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản “Tuyên ngôn độc lập”, tuyên bố trước toàn thể đồng bào và nhân dân thế giới sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.

Trong thời gian Pháp tạm chiếm Hà Nội (1947-1954), Phủ Toàn quyền Pháp đổi tên quảng trường là vườn hoa Hồng Bàng. Năm 1954, quân ta về tiếp quản thủ đô và nơi đây được trả lại tên quảng trường Ba Đình.

Ngày 9/9/1969, bảy ngày sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời, lễ truy điệu Người đã được cử hành trọng thể tại quảng trường Ba Đình lịch sử. Hàng vạn đồng bào thủ đô và các địa phương cùng 34 đoàn đại biểu quốc tế đã tới đây dự lễ. Sau đó không lâu, Đảng và Nhà nước ta đã quyết định xây Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở quảng trường để làm nơi yên nghỉ vĩnh hằng của Người.

Quảng trường Ba Đình còn là nơi chứng kiến cuộc mít tinh của 400.000 người vào ngày 2/9/1975 để mừng đất nước thống nhất. Trong suốt những năm qua, quảng trường cũng là nơi thường xuyên được chọn để tổ chức các cuộc mít tinh, lễ kỷ niệm lớn mang tính lịch sử của đất nước. Đặc biệt, ngày 10/10/2010, nhân dịp kỉ niệm Đại lễ 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội, quảng trường Ba Đình là nơi diễn ra lễ mít tinh, diễu binh, diễu hành có qui mô lớn. 

Hiện nay, quảng trường Ba Đình là quảng trường lớn nhất Việt  Nam với chiều dài 320m, rộng hơn 100m, đủ chỗ cho 20  vạn người dự mít tinh. Quảng trường có 240 ô cỏ bốn mùa xanh tươi, là hình tượng những chiếc chiếu trải trên sân đình ở các làng quê Việt Nam xưa. Nằm ở trung tâm quảng trường là cột cờ cao 30m.

Trải qua bao biến cố lịch sử, quảng trường Ba Đình đã trở thành niềm tự hào của nhân dân thủ đô và cả nước. Đó cũng là nơi mà mỗi người dân Việt  Nam và khách quốc tế đều mong được một lần đến thăm. 

(Nguồn: Trung tâm Thông tin du lịch)