Đã qua nhiều thế kỷ, Tây Thiên vẫn giữ được những nét đẹp thiên nhiên kỳ thú. Đến đây, du khách có thể đi bộ men theo dòng suối nước róc rách trong vắt để đến với những điểm đã nổi tiếng từ lâu như bãi đá Liền, suối Tối, thác Chòi Tre, thác Bạc 5 tầng, suối Bạc, suối Vàng, suối Giải Oan, đền Cô, đền Cậu, đền Thượng Tây Thiên... Bên cạnh những tài nguyên thiên nhiên, Tây Thiên còn có tài nguyên nhân văn phong phú. Đền Tây Thiên thờ Quốc Mẫu Tây Thiên Năng Thị Tiêu. Tương truyền, bà sinh ra là do linh khí núi cao rừng thẳm vùng Tam Đảo tụ lại mà thành. Là nguời xinh đẹp, giỏi giang, có tài thao lược, bà đã ra giúp vua Hùng Duệ Vương đánh giặc giữ nước Văn Lang. Giặc tan, bà từ chối những tước lộc Vua ban để lại lui về với núi rừng Tây Thiên. Cũng có sách nói do cảm mến sắc và tài của bà nên Hoàng tử Lang Liêu đã cưới bà làm vợ và những chiếc bánh chưng - bánh dày ra đời trong truyền thuyết cũng nhờ công sức rất lớn của bà. Khi bà mất, nhân dân đã tôn vinh bà là Quốc Mẫu Tây Thiên và lập nhiều đền thờ. Có một chi tiết khá thú vị là nhân dân trong vùng do kỵ huý tên Bà nên thường tránh nói "tiêu tiền" mà nói thành "pha tiền". Ngoài những di tích thờ phụng Quốc Mẫu Tây Thiên, khu danh thắng này còn có nhiều ngôi chùa thờ Phật như chùa Phù Nghì, Thiên Ân, Đồng Cổ… Một số di vật như tượng đồng, chuông khánh đã có hơn 1.000 năm tuổi còn được lưu đến ngày nay. Tây Thiên đã và đang hấp dẫn du khách mọi miền và là một trong những danh lam thắng cảnh nổi tiếng bậc nhất của tỉnh của Vĩnh Phúc. Hy vọng, khu danh thắng này sẽ được giữ gìn, khai thác một cách bền vững, để ngàn năm sau vẫn lưu danh mãi Tây Thiên

                                                                                       (Nguồn: tourbalo.com)