Sự có mặt của bát nước chấm trong mỗi bữa cơm gia đình đã trở thành một thói quen, nét văn hóa ẩm thực ăn sâu vào tiềm thức của người Việt. Nó không chỉ thể hiện văn hóa trong ăn uống, mà còn thể hiện tình cảm giữa các thành viên trong gia đình. Tùy theo khẩu vị của bữa ăn mà có những bát nước chấm với nguyên liệu phù hợp.

Món chẻo xứ Nghệ được coi như bát nước chấm trong những bữa ăn. Đặc biệt, nó có thể dùng để dự trữ ăn trong những ngày mùa đông. Nguyên liệu chủ yếu là lạc nhân, vừng rang chín vàng, đem giã nhỏ. Những đọt, tép sả xắt nhỏ, rang vàng lên cho có mùi thơm lừng. Thịt ba rọi xắt miếng nhỏ, dài, rang lên cho thịt săn lại. Sau đó, tất cả cho vào nồi đất, đảo trộn chung cùng mật mía hoặc đường cát trắng và bắc lên bếp than hồng nấu với lửa liu riu.

Trong quá trình nấu chẻo, cần đảo đều nồi chẻo và nêm một chút bột ngọt, muối. Có thể cho thêm ớt bột để chẻo cay và có màu sắc hấp dẫn. Mùi thơm của lạc, của vừng quyện cùng mùi mật mía, mùi sả và mùi thịt ba chỉ thật hấp dẫn. Khi nồi chẻo trở nên sền sệt, sánh lại là lúc chẻo chín.

Chẻo để nguội thì càng thơm. Ăn món chẻo không thể không có rau kinh giới. Kinh giới là một loại rau có vị cay, có hương thơm và có tác dụng chữa nhiều bệnh nhất là bệnh đau đầu. Vị thơm của kinh giới, vị bùi của lạc, vị thơm của vừng, vị cay thơm của sả kết hợp hài hòa với nhau tạo nên một hương vị vô cùng độc đáo.

Món chẻo đặc biệt hấp dẫn dân nhậu. Chỉ cần vài quả chuối xanh xắt miếng, ít rau thơm, và bát chẻo để chấm không gì ngon bằng. Chuối xanh phải chọn những quả già, không non quá thì ăn mới không chát.

Cũng với nguyên liệu và cách chế biến tương tự như trên, người ta biến đổi món chẻo dùng làm nước chấm cho món bún thịt nướng, chấm bánh bèo, bánh xèo, bánh khoái… cũng vô cùng đậm đà, hấp dẫn. Những ngày tiết trời se lạnh, hãy thưởng thức món chẻo xứ Nghệ để cảm nhận vị đậm đà của món ăn dân dã này./.

(Nguồn: Báo Lao động)