Nghề đục đá ở Xa Vệ (Hoằng Trung)

Ông tổ họ Lê Văn tên là Du đã khai sinh ra nghề này cách đây khoảng 300 năm. Xa Vệ ở dưới chân núi Trán Voi trong dãy núi Son Trang. Tương truyền rằng: tại núi Tráng Voi có loại đá, người dân ở đây thường lấy về làm đá tảng kê cột nhà, làm đá ghép mép hè, đá bao quanh sân, xây cống... Cụ Lê Văn Du thấy những hòn đá ấy trước mềm sau cứng, nhặt về mấy hòn đẽo làm đá mài, trước làm để dùng, sau đem đi bán. Do học hỏi được kinh nghiệm ở nhiều nơi, cụ nảy ra sáng kiến, lên núi vác nhiều hòn đá về, hý hoáy ngồi đục: mấy cái chậu (như chậu sành) đựng nước, đục đá gác cửa, đá tai cửa, đá ghép mép hè, đá ghép quanh sân... cho phẳng và đẹp. Công việc ngày càng hấp dẫn, cụ đục đá máng, đá cột nhà, đá cột nanh, đá tảng... sau đó là cối xay bột, cối xay ngô.

Lúc này, nhiều người ở Xa Vệ đã thấy được tác dụng của loại đá ở núi Trán Voi. Nhờ đó, nghề đục đá bắt đầu phát triển. Thợ đục đá ở Xa Vệ đã đục được cả cột hè, trếnh, rui mái hắt,... Nhưng có lẽ gay go nhất vẫn là việc tiêu thụ các sản phẩm này. Vì hàng đá nặng, cồng kềnh nên những ngày phiên chợ Già, họ phải đặt lên xe cút kít nào là đá mài, cối xay bột, cối xay ngô,... đẩy ra chợ bán. Còn máng, cột, đá tảng, đá ghép hè, ghép sân, trếnh,... phải có người đặt theo kích thước nhất định, họ mới làm. Nghĩa là, những loại hàng hoá ấy, những người thợ đục đá ở Xa Vệ đều làm theo các đơn đặt hàng của khách.

(Nguồn: thanhhoa.gov.vn)

Ý kiến của bạn